नमस्कार गेल्या काही दिवसांत सोन्याच्या दरात मोठ्या प्रमाणात घट झाली आहे. दिवाळीच्या सणाच्या दरम्यान सोन्याची मागणी अधिक होती, पण त्यानंतर ती कमी होण्यामुळे आणि जागतिक बाजारातील विविध घटकांमुळे सोन्याचे दर कमी झाले आहेत. या घटनेचा सखोल विश्लेषण केल्यास सोन्याच्या दरातील चढउतार आणि त्याचे कारण समजून घेता येईल.
दिवाळी नंतर सोन्याच्या दरात घट का?
दिवाळीच्या सणानंतर सोन्याच्या दरात घट होणे स्वाभाविक आहे. दिवाळीच्या काळात सोन्याची मागणी अत्यधिक वाढलेली असते, विशेषता घरगुती ग्राहक आणि ज्वेलर्सकडून. या वाढीव मागणीमुळे सोन्याचे दर वाढतात. पण सण संपल्यानंतर ही मागणी अचानक कमी होऊ लागते, ज्यामुळे सोन्याचे दर खाली येतात.
जागतिक घटकांचा प्रभाव
सोन्याच्या दरावर विविध जागतिक घटकांचा परिणाम होतो. यामध्ये काही महत्त्वाचे घटक समाविष्ट आहेत
1) अमेरिकेच्या निवडणुका आणि फेडरल रिझव्र्हचे धोरण : अमेरिकेतील निवडणुका आणि फेडरल रिझव्र्हच्या निर्णयांचा सोन्याच्या दरांवर थेट परिणाम होतो. निवडणुकीच्या वेळी सोन्याला सुरक्षित निवासस्थान म्हणून पाहिले जाते, ज्यामुळे दर वाढतात.
2) जागतिक अस्थिरता : जागतिक अस्थिरता, जसे की युक्रेन युद्ध, रशियाशी असलेली तणावपूर्ण स्थिती, यामुळे सोन्याची मागणी वाढते, कारण लोक अनिश्चिततेच्या काळात सोन्यात गुंतवणूक करणे पसंत करतात.
3) आर्थिक घडामोडी : जागतिक आर्थिक घडामोडी आणि महागाई देखील सोन्याच्या दरावर प्रभाव टाकतात. आर्थिक अस्थिरता आणि महागाईच्या दराने सोन्याच्या आकर्षणात वाढ होते.
4) केंद्रीय बँकांचे धोरण : विविध केंद्रीय बँकांकडून सोन्याची खरेदी देखील दरावर प्रभाव टाकते. त्यांच्या धोरणांच्या बदलामुळे सोन्याच्या दरांमध्ये चढउतार होतात.
भारतामध्ये स्थानिक घटकांचा परिणाम
जागतिक घटकांशिवाय भारतामध्येही काही स्थानिक कारणांमुळे सोन्याच्या दरात घट झाली आहे:
1) दिवाळीनंतर मागणी कमी होणे : दिवाळीच्या सणानंतर सोन्याची खरेदी कमी झाली आहे, ज्यामुळे दर घटले आहेत.
2) चलनवाढीचा दबाव कमी होणे : गेल्या काही महिन्यांत वाढलेला चलनवाढीचा दबाव आता कमी झाल्यामुळे सोन्याची मागणी कमी झाली आहे.
3) रुपयाचा मजबूत होणे : भारतीय रुपयाचे डॉलरच्या तुलनेत मूल्य वाढल्यामुळे सोन्याच्या दरात घट झाली आहे.
4) गुंतवणुकीमध्ये बदल : काही लोक आता सोन्यावरील गुंतवणूक कमी करून इतर पर्यायांमध्ये गुंतवणूक करत आहेत, त्यामुळे सोन्याची मागणी कमी झाली आहे.
मध्यम आणि दीर्घकालीन भविष्यवाणी
सद्य परिस्थिती पाहता, काही तज्ञांचा असा विचार आहे की, सोन्याच्या दरांमध्ये मध्यम व दीर्घकालीन दृष्टिकोनात आणखी घट होऊ शकते. काही तज्ञ सांगतात की, पुढील काही वर्षांत सोन्याचा दर 3000 डॉलर प्रति औंसपर्यंत पोहोचू शकतो, कारण उदीयमान अर्थव्यवस्थांमध्ये केंद्रीय बँकांनी सोन्याच्या साठ्यात वाढ केली आहे.
तसेच दीर्घकालीन भविष्यवाणी केल्यास, काही तज्ञ सोन्याच्या दरात 5 ते 10 टक्के घट होण्याचा अंदाज व्यक्त करत आहेत. यामुळे, 22 कॅरेट सोन्याचा दर 70,000 ते 75,000 रुपये पर्यंत पोहोचू शकतो.
