मंडळी सध्या देशातील १०० कोटी लोकांकडे खर्च करण्यासाठी पुरेसे पैसे नसल्याचा अहवाल समोर आला आहे. महागाईच्या तुलनेत पगारवाढ न होणे आणि अनिश्चित उत्पन्न यामुळे अनेक जण आर्थिक अडचणीत आहेत. अशा परिस्थितीत योग्य आर्थिक नियोजन आणि बचतीच्या सवयी आवश्यक आहेत.
गरज आणि इच्छा यामधील फरक ओळखणे महत्त्वाचे आहे. उत्पन्न आणि खर्चाचा आढावा घेऊन बचतीसाठी योजना आखावी. अन्न, वस्त्र, निवारा, आरोग्य आणि शिक्षण यांसारख्या मूलभूत गरजांना प्राधान्य द्यावे. महागडी उत्पादने, ब्रँडेड कपडे आणि वारंवार रेस्टॉरंटमध्ये जाणे टाळावे. आवश्यक वस्तू सवलतीत खरेदी करून खर्चावर नियंत्रण ठेवता येईल. दैनंदिन खर्चाची नोंद ठेवल्यास पैशांचा उपयोग योग्य प्रकारे करता येईल.
जर उत्पन्न कमी असेल, तर त्याचे पर्यायी स्रोत शोधावेत. आपल्या कौशल्यांचा विकास करून अर्धवेळ कामाच्या संधी शोधाव्यात. मोफत कौशल्यविकास कोर्सेसचा फायदा घेऊन उत्पन्न वाढवता येईल. ऑनलाईन फ्रीलान्सिंग, पार्ट-टाइम जॉब किंवा घरगुती व्यवसाय यांसारख्या पर्यायांचा विचार करावा. शेतीपूरक व्यवसाय किंवा लघुउद्योजकतेकडे वळल्यास आर्थिक स्थैर्य मिळवता येईल.
बचतीची सवय लावून घेतल्यास संकटाचा सामना करणे सोपे जाते. अगदी दिवसाला १० रुपयांची बचत केली तरी वर्षाला ३,६०० रुपये जमा होतात. त्यामुळे योग्य नियोजन करून बचत करणे गरजेचे आहे. आर्थिक संकट आल्यास घाबरून जाऊ नये, तर त्यावर उपाय शोधावेत. कुटुंबातील सदस्य आणि तज्ज्ञांचा सल्ला घेतल्यास योग्य मार्ग सापडू शकतो.
आर्थिक अडचणी तात्पुरत्या असतात. खर्चावर नियंत्रण ठेवून, बचत वाढवून आणि उत्पन्नाचे नवीन मार्ग शोधून कोणत्याही संकटावर मात करता येऊ शकते. आत्मविश्वास आणि सकारात्मक दृष्टिकोन ठेवल्यास आर्थिक स्थैर्य सहज प्राप्त करता येईल.
