मंडळी गायरान जमीन ही सार्वजनिक उपयोगासाठी राखीव असलेली जमीन असून ती ग्रामपंचायत किंवा स्थानिक प्रशासनाच्या ताब्यात असते. महाराष्ट्र जमीन महसूल कायद्यानुसार, या जमिनीचा खाजगी हस्तांतरण, विक्री किंवा खरेदी करता येत नाही.
गायरान जमिनीचा उपयोग
- जनावरांसाठी चाराखान (गोचर जमीन)
- शाळा, अंगणवाडी, आरोग्य केंद्रे
- जलस्रोत, तलाव, विहिरी
- स्मशानभूमी, दफनभूमी
- सार्वजनिक उद्याने, खेळाची मैदाने
गायरान जमीन खाजगी मालकीत येऊ शकते का?
नाही. ही जमीन शासनाच्या मालकीची असून कोणत्याही व्यक्तीला खरेदी-विक्री किंवा भाड्याने देण्यास बंदी आहे. नियमभंग केल्यास कायदेशीर कारवाई होते.
गायरान जमिनीवरील अतिक्रमण आणि कारवाई
सरकार सर्वोच्च न्यायालयाच्या आदेशानुसार अतिक्रमण हटवण्यासाठी मोहीम राबवत आहे. प्रशासन नोटीस देऊन अनधिकृत बांधकामे हटवते व दोषींवर दंडात्मक कारवाई होते.
हे सुद्धा वाचा
फसवणुकीपासून बचाव
- सातबारा उतारा तपासा.
- “गायरान जमीन विक्रीसाठी” अशा जाहिरातींवर विश्वास ठेवू नका.
- कायदेशीर सल्ला घ्या.
तक्रार कशी करावी?
ग्रामपंचायत, तहसीलदार किंवा जिल्हाधिकारी कार्यालयात तक्रार नोंदवा किंवा ऑनलाइन पोर्टलवर अर्ज करा.
गायरान जमिनीचे संरक्षण करणे आपली जबाबदारी आहे. कायदेशीर माहिती ठेवून आणि योग्य उपाययोजना करून सार्वजनिक जमिनींचा योग्य वापर सुनिश्चित करूया.
