नमस्कार मित्रांनो भारत हा कृषिप्रधान देश आहे, आणि देशाच्या बहुतेक लोकसंख्येचा मुख्य आधार शेतीवर आहे. छोट्या आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांसाठी शेती करणं हे कधी कधी कठीण होऊ शकतं, कारण त्यांना अनेक आर्थिक अडचणींचा सामना करावा लागतो. वृद्धापकाळात आर्थिक सुरक्षा, अस्थिर उत्पन्न, आणि शेतकऱ्यांची जीवनशैली सुधारण्याची गरज ओळखून भारत सरकारने प्रधानमंत्री किसान मानधन योजना (PMKMY) सुरू केली आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना वृद्धापकाळात आर्थिक सुरक्षा देणे आणि त्यांचे जीवनमान उंचावणे हा आहे.
प्रधानमंत्री किसान मानधन योजना म्हणजे काय?
12 सप्टेंबर 2019 रोजी सुरू झालेल्या या योजनेअंतर्गत, छोटे आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना 60 वर्षांची वयोमर्यादा पूर्ण झाल्यावर दरमहा 3000 रुपये पेंशन मिळते. योजनेसाठी शेतकऱ्यांना 18 ते 40 वर्षाच्या वयात सहभागी होणे आवश्यक आहे. शेतकऱ्यांना त्यांच्या वयावर आधारित मासिक योगदान द्यावे लागते, ज्यावर सरकारही समान प्रमाणात योगदान देते.
योजनेची पात्रता
1) शेतकऱ्याकडे अधिकतम 2 हेक्टर शेती असावी.
2) अर्ज करणाऱ्याचे वय 18 ते 40 वर्षांच्या दरम्यान असावे.
3) शेतकऱ्याची मासिक उत्पन्न 15,000 रुपयांपेक्षा कमी असावे.
4) शेतकरी आयकर भरणारा नसावा.
5) अर्जदार इतर सामाजिक सुरक्षा योजनांचा (EPFO, NPS, ESIC) लाभार्थी नसावा.
आवश्यक कागदपत्रे
आधार कार्ड, ओळखपत्र, बँक पासबुक, पासपोर्ट साइज छायाचित्र, वैध मोबाइल नंबर
योगदानाचे स्वरूप
शेतकऱ्यांनी त्यांच्या वयावर आधारित मासिक योगदान करणे आवश्यक आहे.
- 18 वर्षे वय – 55 रुपये मासिक
- 29 वर्षे वय – 100 रुपये मासिक
- 40 वर्षे वय – 200 रुपये मासिक
सरकारही त्याच प्रमाणात योगदान करते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा झालेली रक्कम दुप्पट होते आणि 60 वर्षांनंतर शेतकऱ्यांना नियमित पेंशन मिळू लागते.
योजनेचे फायदे
1) शेतकऱ्यांना वृद्धापकाळात दरमहा 3000 रुपयांची पेंशन मिळते.
2) सरकार शेतकऱ्यांच्या योगदानासह त्याच्या खात्यात समान रक्कम जमा करते.
3) शेतकऱ्याच्या मृत्यूनंतर त्याची पत्नी देखील पेंशन योजना सुरू ठेवू शकते.
4) जर पत्नीला योजना सुरू ठेवायची नसेल, तर संपूर्ण रक्कम व्याजासह परत केली जाते.
योजनेत कसा सहभाग घ्याल?
शेतकऱ्यांना ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही पद्धतींनी अर्ज करता येतो.
ऑनलाइन अर्ज
1) अधिकृत वेबसाइटवर जा https://maandhan.in
2) सेल्फ एनरोलमेंट पर्याय निवडा.
3) मोबाइल नंबर आणि OTP द्वारे सत्यापन करा.
4) आवश्यक माहिती भरून अर्ज सबमिट करा.
ऑफलाइन अर्ज
1) जवळच्या जनसेवा केंद्रावर (JSC) भेट द्या.
2) आवश्यक कागदपत्रे सादर करा.
3) अर्ज भरवून घ्या.
कुटुंबासाठी विशेष सुविधा
शेतकऱ्याच्या मृत्यूनंतर त्याची पत्नी देखील पेंशन योजना सुरू ठेवू शकते. त्याचप्रमाणे, जर पत्नीला योजना सुरू ठेवायची नसेल, तर संपूर्ण रक्कम व्याजासह परत केली जाते.
