नमस्कार इंटरनेट आणि स्मार्टफोनचा वापर वाढल्याने अनेक प्रकारचे धोकेही वाढले आहेत. स्मार्टफोनने अनेक कठीण कार्ये सोपी केली असली तरी, त्याचवेळी फसवणूक करणारे आणि सायबर गुन्हेगार लोकांची लुबाडणी करण्यासाठी एक प्रभावी साधन बनले आहेत. भारतीय दूरसंचार नियामक प्राधिकरण (TRAI) ने या समस्येवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी अनेक महत्त्वाची पावले उचलली आहेत.
TRAI ने अलीकडेच ऑनलाइन फसवणूक आणि घोटाळे टाळण्यासाठी दूरसंचार कंपन्यांना ट्रेसिबिलिटी लागू करण्याच्या सूचना दिल्या होत्या. या निर्णयामुळे व्यावसायिक संदेश आणि ओटीपी संदेशांचा स्रोत ओळखता येईल. ऑगस्ट महिन्यात TRAI ने ट्रेसेबिलिटी नियम लागू करण्यासाठी सूचना जारी केल्या होत्या, आणि त्यानंतर या नियमांच्या अंमलबजावणीची तारीख वेळोवेळी बदलली आहे.
ट्रायने ऑक्टोबर अखेरीस 31 तारखेला टेलिकॉम कंपन्यांना ओटीपी संदेशांच्या ट्रेसिबिलिटीसाठी मुदत दिली होती, पण कंपन्यांच्या मागणीनुसार ही मुदत 31 नोव्हेंबरपर्यंत वाढवण्यात आली. आता डिसेंबर महिन्यापासून, टेलिकॉम कंपन्यांना व्यावसायिक संदेश आणि ओटीपी संदेश ट्रॅक करण्यासाठी या नियमांची अंमलबजावणी करावी लागेल.
यामुळे काही गोष्टींमध्ये विलंब होऊ शकतो. उदाहरणार्थ, Jio, Airtel, Vi आणि BSNL या कंपन्यांनी 1 डिसेंबरपासून ट्रेसिबिलिटी नियम लागू केल्यास, ओटीपी संदेशांमध्ये काही विलंब होऊ शकतो. त्यामुळे बँकिंग किंवा आरक्षणासारख्या कार्यांमध्ये वेळ जाऊ शकतो. ट्रायने ही भूमिका घेतली आहे कारण अनेक वेळा घोटाळेबाज लोक बनावट ओटीपी संदेश पाठवून नागरिकांच्या उपकरणांमध्ये प्रवेश मिळवतात, ज्यामुळे मोठे आर्थिक नुकसान होऊ शकते. त्यामुळे TRAI ने सर्व टेलिकॉम कंपन्यांना या नियमांची काटेकोरपणे अंमलबजावणी करण्याचे आदेश दिले आहेत.
