मित्रांनो घर हे केवळ राहण्याचे ठिकाण नसून, सुरक्षित आश्रय आणि कुटुंबाच्या स्थैर्याचा आधार आहे. वाढत्या महागाईमुळे अनेक गरीब कुटुंबांना घर बांधणे शक्य होत नाही. ही गरज ओळखून केंद्र आणि राज्य सरकारने घरकुल योजना 2025 सुरू केली आहे, ज्याअंतर्गत पात्र लाभार्थ्यांना पक्के घर बांधण्यासाठी आर्थिक मदत दिली जाईल.
योजनेचा विस्तार आणि उद्दिष्टे
2025 मध्ये या योजनेत सुधारणा करण्यात आली असून, पात्र कुटुंबांना 1.20 लाख रुपयांचे अनुदान देण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. ग्रामीण भागातील दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबांसाठी ही योजना विशेष फायदेशीर ठरणार आहे. योजनेची प्रमुख उद्दिष्टे म्हणजे प्रत्येक गरजू कुटुंबाला घर उपलब्ध करून देणे, कच्च्या घरांमध्ये राहणाऱ्या कुटुंबांना पक्के घरे देणे, महिलांना प्राधान्य देऊन त्यांचे सबलीकरण करणे आणि बांधकाम क्षेत्रातील रोजगाराच्या संधी वाढवून ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना देणे.
पात्रता निकष
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्जदार हा दारिद्र्यरेषेखालील (BPL) कुटुंबातील असावा. त्याचे वार्षिक उत्पन्न 1.20 लाख रुपयांपेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे. अर्जदाराच्या नावावर घर बांधण्यासाठी योग्य जमीन असावी. कच्च्या घरात राहणाऱ्या कुटुंबांना प्राधान्य दिले जाईल. एका कुटुंबातून फक्त एकाच व्यक्तीला या योजनेचा लाभ मिळू शकतो. महिला प्रमुख कुटुंबे, अपंग व्यक्ती असलेली कुटुंबे, अनुसूचित जाती-जमातींतील कुटुंबांना विशेष प्राधान्य दिले जाणार आहे.
आवश्यक कागदपत्रे आणि अर्ज प्रक्रिया
घरकुल योजनेसाठी अर्ज करताना आधार कार्ड, रेशन कार्ड, ग्रामपंचायतीचे रहिवासी प्रमाणपत्र, MGNREGA जॉब कार्ड, बँक पासबुक, उत्पन्नाचा दाखला, पासपोर्ट साईज फोटो, जमिनीचे कागदपत्रे (7/12 उतारा) आणि दारिद्र्यरेषेखाली असल्याचा दाखला ही कागदपत्रे आवश्यक असतील.
अर्ज प्रक्रिया ऑनलाइन आणि ऑफलाइन अशा दोन्ही प्रकारे करता येऊ शकते. ऑनलाइन अर्ज करण्यासाठी संबंधित राज्य सरकारच्या घरकुल योजना पोर्टलवर जाऊन नोंदणी करावी आणि आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करावी. ऑफलाइन अर्ज करण्यासाठी ग्रामपंचायत किंवा तालुका कार्यालयात आवश्यक कागदपत्रांसह अर्ज जमा करावा.